به همین مناسبت با دکتر مرتضی انفرادی، پژوهشگر گروه مطالعات اجتماعی اعتاب مقدس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی همکلام شدیم تا از طریق دریای علم عالم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم با چهره نورانی آن امام همام بیشتر آشنا شویم.
برای ورود به بحث، به صورت مختصر درباره امام حسن علیه السلام توضیح دهید.
امام حسن مجتبی علیه السلام دومین امام شیعیان و فرزند ارشد حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) است. ایشان در نیمه ماه رمضان سال سوم هجری در شهر مدینه چشم به جهان گشود. ابتدای زندگی ایشان در حدود هفت سال با دوران جد بزرگوارشان پیامبر گرامی اسلام مصادف بود و حدود سی سال نیز با پدر ارجمندشان بود و مدت ده سال نیز امامت جهان تشیع را بر عهده داشت. آن حضرت معروف به «کریم اهل بیت» علیهم السلام بوده و در طول زندگی‌شان دوبار تمام دارایی‌هایش را در راه خدا انفاق کرد و همچنین بنا بر نقل منابع معتبر سه بار نیز نیمی از اموالشان را به فقرا و نیازمندان بخشید. در تاریخ آمده است که آن حضرت ۲۵ بار با پای پیاده به حج مشرف شد و سرانجام در سن ۴۷ سالگی به شهادت رسید و در حرم بقیع آرمید.
در مورد میلاد امام مجتبی(ع) آیا از امام رضا(ع) نکته یا روایتی وجود دارد؟
امام رضا(ع) در روایتی با این مضمون فرموده است که وقتی امام مجتبی(ع) به دنیا آمد ایشان را در پارچه‌ای نزد پیامبر اسلام(ص) آوردند و آن حضرت در گوش راست این مولود مبارک اذان و در گوش چپش اقامه گفت. همچنین در مورد نامگذاری برای امام حسن(ع) آمده است که واژه حسن از کلمات بهشتی است و خداوند تا زمان تولد امام مجتبی علیه‌السلام این نام را آشکار نکرده بود لذا تا قبل از امام حسن علیه‌السلام هیچ فردی در عرب فرزندش را به این نام نخوانده بود.
امام حسن علیه السلام چه جایگاهی نزد جدشان پیامبر گرامی اسلام(ص) داشت؟
حضرت رسول‌الله(ص) علاقه فراوانی به نوه خویش داشت چنانکه امام رضا(ع) در این باره می‌فرماید: «پیامبر امام حسن را ریحانه خود میدانست». عالم آل محمد(ع) در حدیثی دیگر می‌فرماید: «من سرّه ان یلقی الله عزوجل و هو راض عنه فلیتول الحسن. پیامبر(ص) فرمود: هر کسی دوست دارد که خدا را ملاقات کند در حالی که خدا از او راضی باشد پس حسن را دوست داشته باشد».
و در روایتی دیگر ایشان از پیامبر(ص) نقل می‌کند که آن حضرت امام حسن(ع) و برادرش سیدالشهداء(ع) را سید شباب اهل الجنه) معرفی نمود.
سیمای امام حسن مجتبی(ع) در قرآن چگونه است؟
امام رضا(ع) در تأویل و تفسیر چندین آیه از قرآن، مصداق آیه را امام مجتبی(ع) معرفی کرده است. به طور نمونه در آیه ۲۲ سوره الرحمن، عالم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید: مراد از لؤلؤ امام حسن علیه‌السلام است. یا در اولین آیه از سوره تین، امام رضا(ع) کلمه تین را به امام حسن(ع) تأویل کرده است. همچنین آن حضرت در بسیاری از سوره‌ه‍ا و آیات دیگر مانند سوره دهر یا انسان و آیه مباهله و آیه تطهیر یکی از مصادیق را امام حسن مجتبی(ع) معرفی کرده است. چنانکه امام حسن(ع) را یکی از اصحاب کساء در احادیث نیز دانسته‌اند.
خبرنگار: مریم احمدی شیروان
نظر شما